Những người đàn ông cứu 240 người trong lũ dữ

Lũ dữ vừa rút, đường về xã Hành Tín Tây, huyện Nghĩa Hành (Quảng Ngãi) bùn nhão ngập ngụa đến tận đầu gối. Dọc hai bên đường, nhà cửa hoang tàn, ngổn ngang sau cơn "đại hồng thủy" chưa từng có trong lịch sử. 

Anh Phúc kể lại giây phút sinh tử được gia đình ông Hồ Sở cứu sống giữa dòng nước lũ ngày 15/11. Ảnh: Trí Tín.

Đang tất bật dọn dẹp, anh Nguyễn Hồng Phúc bảo can dien tu "không thể tin mình được sống thêm lần nữa". Vẫn còn thảng thốt, anh Phúc kể, sáng 15/11, hai vợ chồng đang chăm sóc đồng dưa ở bãi bồi giữa hai nhánh sông Vệ thì trời đổ mưa to kèm theo gió lớn. Lo sợ nguy hiểm cho vợ, anh chèo ghe đưa chị qua trú tạm ở xã Hành Tín Tây, sau đó quay lại bãi bồi tiếp tục công việc. Chưa đầy 1 tiếng sau, nước lũ đổ về cuồn cuộn cuốn trôi ghe, anh chới với giữa biển nước mênh mông.

"Lạnh và đói khát, ngỡ đời mình thế là hết. Trong lúc tôi tuyệt vọng sắp buông xuôi thì ghe của cha con ông loadcell trạm trộn Hồ Sở băng băng qua dòng nước lũ chảy xiết, đến ứng cứu kịp. Cả con bò cái của tôi cũng được lai theo ghe, thoát chết. Gia đình ông Sở đã đưa tôi từ cõi chết trở về", anh Phúc nói. 

Sau khi cứu được anh Phúc, gia đình ông Sở tiếp tục chèo ghe lần lượt đưa gần 100 người dân vùng trũng ven sông ở xóm Cát lên vùng cao Gò Chè, thôn Phú Khương, xã Hành Tín Tây trú tránh lũ an toàn.

Bà Phan Thị Thi ở thôn Phú Thương cho biết, khoảng 19h hôm 15/11, lũ rào rào đổ về rồi dâng rất nhanh không ai ngờ được. "Chưa kịp thu gom tài sản thì lũ đã ngập lên đến tận đầu người, vợ chồng tôi vội bắc thang leo lên nóc nhà. Lúc ấy sợ nhất là căn nhà sẽ đổ sập nên chúng tôi chỉ biết hợp sức kêu cứu", bà Thi kể.

Ông Hồ Sở (trái) cùng các thành viên tham gia cứu sống gần trăm người trong trận lũ kinh hoàng vừa qua. Ảnh: Trí Tín.

Nghe tiếng kêu gào thất thanh, ông Sở cùng những người con chèo ghe ngược dòng nước xiết đến cứu hai vợ chồng bà Thi đưa lên vùng cao. Lo cứu người mà không kịp di dời tài sản, trận lũ đã cuốn trôi của gia đình ông Sở 5 con heo cùng nhiều đồ đạc, vật dụng sản xuất, gây ngập nhiều lu bể đựng lúa, bắp.

"Lũ cuốn trôi hết, hư hại hết, nhưng tôi nghĩ còn người thì còn của. sua chua can Chứ nghe bà con kêu cứu át cả tiếng ầm ầm nước lũ mà đau lòng quá. Biết là chèo ghe giữa biển nước lũ cuồn cuộn trong đêm có thể nguy hiểm tính mạng, nhưng thấy bà con đang đối mặt với cái chết mà không cứu thì lòng không chịu được", ông Sở lý giải.

Thiên tai tàn khốc cuốn trôi tất cả, song tình làng vẫn còn ở lại sưởi ấm lòng bà con ở vùng rốn lũ. Người dân xã Hành Tín Tây không chỉ nhắc nhở ơn cứu mạng của gia đình ông Sở mà còn cảm động trước nghĩa cử cao đẹp quên mình cứu người của ông Phan Thuận cùng hai thanh niên khác trong thôn Phú Khương. 

Sau ba ngày xảy ra trận lũ vượt đỉnh lịch sử, ông Thuận không thể nhớ mình cùng hai thanh niên trong thôn đã cứu biết bao nhiêu người ở vùng cô lập. Bà Bùi Thị Tuyết (vợ ông Thuận) cho biết, nghe lũ lớn tràn về lúc 8h ngày 15/11, ông Thuận rời nhà cùng anh Phan Văn Phát chèo ghe về xóm Cát, thôn Phú Khương giúp người dân sơ tán lên vùng gò Chè trú tránh.

"Tôi trùm nón, mặc áo mưa ra đầu dốc hồi hộp chờ mỗi chuyến ghe chở người trong vùng rốn lũ ra mà lo đến thót tim. Trời về đêm, nước lũ càng dâng cao, tôi càng sợ những chuyến ghe của chồng lỡ có gì bất trắc. Đến gần 1h sáng 16/11 ổng run bần bật về đến", bà Tuyết nhìn chồng đầy tình cảm.

Sau khi cứu hơn 140 người dân trong lũ dữ, ông Phan Thuận ở thôn Phú Khương, xã Hành Tín Tây trở về vui vẻ bên con cháu. Ảnh: Trí Tín.

Suốt cả ngày đi cùng ghe ông Thuận, nhiều lúc anh Phát phải phá ron mè, dỡ ngói cứu hàng chục người đưa từ mái nhà xuống ghe nên đến trưa thì anh đã kiệt sức. Không thể yên lòng trước tình thế nguy cấp của bà con, ông Thuận đi gọi anh Phan Xuân cùng thôn tiếp tục lên đường. Hễ nghe tiếng ai kêu ở đâu là họ lại vội vàng lao ghe đến. 

"Đến giờ tôi cũng không hiểu vì sao trong hôm đó sức chịu đựng của mình lại dữ vậy. Chỉ tới khi về nhà, đặt lưng xuống giường mới thấy cơ thể rã rời. Lũ đi qua, thấy bà con còn sống hết là tôi mừng lắm rồi", ông Thuận bộc bạch. 

Trao đổi với VnExpress, ông Nguyễn Văn Như, Phó chủ tịch UBND xã Hành Tín Tây cho hay, ông Thuận đã cứu hơn 42 hộ dân, gia đình ông Hồ Sở cứu 25 hộ với tổng cộng 240 người bị cô lập. Mừng nhất là cơn lũ vượt đỉnh lịch sử hơn 1 m gây ngập sâu trên địa bàn toàn xã nhưng đã không gây thiệt hại về người.

"Có được niềm vui này là nhờ lòng quả cảm, nặng nghĩa tình làng xóm của những người tốt bụng như ông Thuận, ông Sở và đội thanh niên xung kích của xã", ông Như nói. 

Cuối giờ chiều 19/11, danh sách chờ đến lượt chất vấn người đứng đầu ngành nông nghiệp vẫn rất dài. Nhiều đại biểu bày tỏ sự băn khoăn trước an toàn của người dân trong tình hình thiên tai, lũ lụt vừa qua cũng như sự an toàn của các hồ chứa.

Là đại biểu của một trong những tỉnh có số hồ đập lớn nhất nước, ông Lê Nam (Thanh Hóa) cho hay, Thanh Hoá có những hồ đã hoạt động hàng chục năm, phát huy tác dụng lớn trong đời sống và sản xuất. Tuy nhiên, việc chăm lo, bảo trì chưa tương xứng. Vì thế, đợt mưa lũ gần đây các hồ đều hoạt động vượt công suất thiết kế. “Nguy cơ mất an toàn hồ đập là rất lớn. Bộ trưởng có giải pháp nào ngăn ngừa thảm họa?”, đại biểu Nam chất vấn.

Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, cả nước hiện có khoảng 6.800 hồ, trong đó 1.200 hồ có vấn đề và cần phải được tu bổ, sửa chữa. Năm nay, trong hơn 300 hồ hư hỏng, Chính phủ đã chi 500 tỷ đồng hỗ trợ các địa phương, nhưng mới sửa được 90 hồ. Bộ Nông nghiệp đang sửa nghị định quản lý an toàn hồ đập, đồng thời đề nghị Quốc hội quan tâm dành kinh phí để sửa chữa.

Những con số được nêu ra khiến Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng bày tỏ sự lo lắng: "1.200 đập có vấn đề thì Bộ trưởng suy nghĩ xem liệu có vỡ không? Chúng ta chưa đủ tiền hiện đại hóa nhưng cũng không được vỡ chứ? Nếu vỡ thì gay đấy, chỗ này là chỗ phải khẳng định. Bộ trưởng nói phải sửa mà không sửa là rất nguy hiểm. Chưa có tiền thì tìm cách báo cáo Chính phủ, Quốc hội để tính".

Bộ trưởng Cao Đức Phát (phải) và Bộ trưởng Bùi Quang Vinh bên hành lang Quốc hội. Ảnh: N.Hưng.

Trước thiệt hại lớn do trận lũ cách đây ít ngày ở miền Trung và Tây Nguyên, đại biểu Phan Văn Quý yêu cầu Bộ trưởng Nông nghiệp tham mưu cho Chính phủ để có cơ chế đột phá, giúp người dân sống chung với lũ.

Bộ trưởng Cao Đức Phát cho hay, xây nhà tránh lũ là một giải pháp giúp người dân vượt qua mối đe dọa thường trực. “Bão Haiyan với những gì nhìn thấy ở Philippines làm cho chúng ta phải suy nghĩ rất nhiều. Có thể nói đất nước chúng ta đã gặp may, nhưng không thể may mãi”, Bộ trưởng kiêm Trưởng ban Phòng chống lụt bão trung ương nói.

Tham gia giải trình thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho hay, Việt Nam có hai khu vực cần đặc biệt quan tâm tránh lũ là đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên. Với đồng bằng sông Cửu Long, lũ đem lại nguồn lợi lớn về thổ nhưỡng, nhưng nếu ngập diện rộng thì sẽ gây hại. Điển hình như đợt lũ năm 2000 làm chết 500 người.

Theo Bộ trưởng Dũng, thấy rõ tác hại này, Thủ tướng đã phê duyệt chủ trương xây dựng vùng dân cư ngập lũ đồng bằng sông Cửu Long, đắp bờ bao, tôn nền. Giai đoạn một với tổng vốn 5.400 tỷ đồng đã hoàn thành với trên 800 cụm tuyến dân cư, bố trí cho 140.000 hộ khu vực ngập lũ ở, đạt 92% kế hoạch. “Cơn lũ gần đây thiệt hại đã giảm tối đa, bà con yên tâm sống ổn định hơn”, ông Dũng nói.

Giai đoạn hai, những vùng bị ngập trên 1,5m chưa có nhà kiên cố sẽ được hỗ trợ. Bộ Xây dựng đã lập đề án và được Chính phủ phê duyệt làm thí điểm 700 ngôi nhà chống lũ, có sàn cứng ở tầng một và hai, rộng 10-15m2. Trong đượt mưa lũ từ cơn bão số 13 vừa qua, những nhà này rất an toàn.

“Chính phủ đang chuẩn bị cùng Bộ Tài chính, Kế hoạch Đầu tư nguồn vốn 5.400 tỷ đồng cho 40.000 hộ với tỷ lệ đóng góp mỗi hộ là 10 triệu đồng từ ngân sách, 15 triệu đồng vay ngân hàng chính sách, còn lại người dân bỏ ra để tập trung làm thời gian tới”, ông Dũng thông tin.

Người đứng đầu Bộ Xây dựng cho biết thêm, Bộ đã cử đoàn công tác sang Philippines ghi nhận ảnh hưởng của siêu bão Haiyan tới công trình xây dựng để có phương án ứng phó. Đoàn cũng tìm hiểu về ảnh hưởng của thực trạng nước biển dâng để nghiên cứu quy hoạch đô thị, vùng ven biển ngập lũ.

Ngày 20/11, Bộ trưởng Nông nghiệp tiếp tục phần chất vấn khoảng 30 phút đầu giờ để gút lại những vấn đề được các đại biểu đặt ra hôm nay.